Pozew rozwodowy wszczyna postępowanie w sprawie o rozwód. Jest to kluczowe pismo, które musi spełniać szereg wymogów. Oczywiście nie ma jednego idealnego wzoru takiego pozwu, zawartość bowiem pozwu zależy od indywidualnej sytuacji osoby, która zamierza wszcząć sprawę rozwodową. Są jednak pewne elementy wspólne, które musi obligatoryjnie zawierać to pismo.
Stopień skomplikowania pozwu rozwodowego zależy w gruncie rzeczy od tego czy w sprawie rozwodowej sąd ma orzekać o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego (na zgodny wniosek obu stron, nie musi tego robić) i czy małżonkowie posiadają małoletnie dzieci, wówczas bowiem konieczne jest uregulowanie szeregu kwestii związanych z władzą rodzicielską, ustaleniem miejsca pobytu dziecka, kontaktami czy alimentami.
Elementy pozwu o rozwód
Wydaje się to oczywiste, pozew rozwodowy musi zostać sporządzony na piśmie (odręcznie, na komputerze i wydrukowany, na maszynie do pisania – choć akurat to już chyba rzadkość). Powinien zawierać:
1) Oznaczenie sądu, do którego jest kierowany, wraz z adresem tego sądu – co do zasady jest to Sąd Okręgowy, właściwy dla ostatniego wspólnego miejsca zamieszkania małżonków, jeżeli choć jeden z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu,
2) Oznaczenie stron – powoda i pozwanego (imię, nazwisko, adres, PESEL powoda),
3) Oznaczenie rodzaju pisma – Pozew rozwodowy bądź Pozew o rozwód,
4) Pełnomocnictwo – należy je dołączyć do pozwu jeżeli jesteśmy reprezentowani przez adwokata bądź radcę prawnego, i wskazać je jako załącznik,
5) Potwierdzenie uiszczenia opłaty sądowej od pozwu – np. dowód przelewu opłaty sądowej na konto właściwego Sądu Okręgowego; co do zasady jest to opłata stała w wysokości 600 zł,
6) Potwierdzenie uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa – gdy reprezentuje nas adwokat bądź radca prawny – np. dowód przelewu opłaty skarbowej na konto właściwej gminy/miasta; wynosi ona 17 zł,
7) Wniosek o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód – jest to kluczowy wniosek całego pozwu; Wniosek ten może mieć niejako 3 warianty, w zależności od decyzji powoda, czy chce aby w sprawie sąd orzekał o winie w rozkładzie pożycia małżeńskiego, a jeśli tak, to kto ponosi tę winę, czy też nie. Przykładowo:
a) Wnoszę o rozwiązanie związku małżeńskiego powoda X urodzonego dniu … w … i pozwanej Y urodzonej w dniu … w …, zawartego w dniu … w …, zarejestrowanego w Urzędzie Stanu Cywilnego w … pod numerem …, przez rozwód bez orzekania o winie; tak może wyglądać wniosek rozwodowy w sytuacji, gdy powód nie chce aby sąd orzekał o winie w rozkładzie małżeństwa, ale na to musi wyrazić zgodę również pozwany małżonek,
b) Wnoszę o rozwiązanie związku małżeńskiego powoda X urodzonego dniu … w … i pozwanej Y urodzonej w dniu … w …, zawartego w dniu … w …, zarejestrowanego w Urzędzie Stanu Cywilnego w … pod numerem …, przez rozwód z wyłącznej winy pozwanej; tak może wyglądać wniosek rozwodowy, gdy powód uważa, że cała odpowiedzialność (100%) za rozkład pożycia małżeńskiego spoczywa na pozwanym małżonku,
c) Wnoszę o rozwiązanie związku małżeńskiego powoda X urodzonego dniu … w … i pozwanej Y urodzonej w dniu … w …, zawartego w dniu … w …, zarejestrowanego w Urzędzie Stanu Cywilnego w … pod numerem …, przez rozwód z winy obu stron; tak może wyglądać wniosek rozwodowy, gdy powód uważa, że odpowiedzialność za rozkład pożycia małżeńskiego spoczywa na obu małżonkach; w praktyce takie podejście jest rzadko spotykane albowiem powód, który składa pozew już na wstępie sam siebie obarcza współodpowiedzialnością za rozkład pożycia małżeńskiego,
8) Wniosek o zasądzenie na rzecz powoda kosztów postępowania rozwodowego – przykładowo, w przypadku gdy powód żąda rozwodu z wyłącznej winy drugiego małżonka i ma ustanowionego pełnomocnika procesowego np. radcę prawnego wniosek ten może mieć następujące brzmienie: Wnoszę o zasądzenie na rzecz powoda od pozwanej kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych prawem.
Elementy dodatkowe pozwu, w zależności od indywidualnej sytuacji małżonków, najczęściej związane są z kwestiami związanym z małoletnimi dziećmi czy też zajmowaniem wspólnego mieszkania przez małżonków. Mogą to być:
9) Wniosek dotyczący władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem – powód z jakiś uzasadnionych względów może żądać pozbawienia drugiego małżonka władzy rodzicielskiej nad ich wspólnym małoletnim dzieckiem, jej ograniczenia albo wnioskować o pozostawienie władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom. Przykładowe brzmienie tego typu wniosków:
a) Wnoszę o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron – Z urodzonym w dniu … w … obojgu rodzicom; wówczas gdy powód chce pozostawienia władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom;
b) Wnoszę o pozbawienie pozwanej władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron – Z urodzonym w dniu … w … i powierzenie jej wykonywania powodowi; wówczas gdy powód wnosi o pozbawienie władzy rodzicielskiej drugiego małżonka;
c) Wnoszę o ograniczenie pozwanej władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron – Z urodzonym w dniu … w … do współdecydowania o istotnych sprawach dotyczących małoletniego w zakresie kierunków kształcenia, leczenia operacyjnego oraz wyjazdach za granicę na okres przekraczający 30 dni i powierzenie jej wykonywania powodowi; wówczas gdy powód chce ograniczenia władzy rodzicielskie drugiego rodzica do współdecydowania jedynie o istotnych kwestiach związanych z małoletnim dzieckiem,
10) Wniosek o ustalenie miejsca pobytu małoletniego dziecka przy jednym z rodziców – jest to istotny wniosek zwłaszcza w kontekście pozostawienia pełni władzy rodzicielskiej obu rodzicom i wystąpienia między nimi sporu z kim dziecko ma przebywać, mieszkać. Wniosek ten może mieć następujące brzmienie: Wnoszę o ustalenie miejsca pobytu małoletniego dziecka stron Z urodzonego w dniu … w … przy ojcu/matce. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby połączyć ten wniosek z kwestią władzy rodzicielskiej, przykładowo: Wnoszę o powierzenie wykonywania władzy rodzicielskiej nad małoletnim dzieckiem stron – Z urodzonym w dniu … w … obojgu rodzicom z jednoczesnym ustaleniem miejsca pobytu dziecka przy ojcu/matce.
11) Wniosek o uregulowanie kontaktów rodzica z małoletnim dzieckiem – powód składa ten wniosek wówczas, kiedy dziecko przebywa na stałe z drugim rodzicem, który utrudnia bądź wręcz uniemożliwia mu kontakty z małoletnim dzieckiem. Wymaga podkreślenia, że jeżeli między stronami sprawy rozwodowej nie ma konfliktu co do kwestii kontaktów powoda z dzieckiem, to może on wnioskować do sądu o odstąpienie od regulowania kontaktów z małoletnim synem czy córką. Sąd może również uregulować te kontakty, kierując się pisemnym porozumieniem rodziców. Niemniej jednak, bardzo ważna sprawa, we wniosku o uregulowanie kontaktów z dzieckiem należy opisać, to w jaki sposób chcielibyśmy, aby one wyglądały. Kiedy chcielibyśmy widywać się z dzieckiem, w jakich porach, w jakim miejscu etc. Odsyłam w tym względzie do moich poprzednich wpisów na temat uregulowania kwestii kontaktów rodzica z małoletnim dzieckiem. Przykładowo tego typu wnioski mogą mieć następujące brzmienie:
a) Wnoszę o odstąpienie od orzekania o utrzymywaniu kontaktów stron z ich małoletnim dzieckiem Z urodzonym w dniu … w …; wówczas gdy powód nie chce regulować w wyroku kwestii kontaktów, bo w jego opinii nie ma sporu między rodzicami w tym względzie,
b) Wnoszę o orzeczenie o sposobie kontaktowania się powoda z jego małoletnim dzieckiem Z urodzonym w dniu … w …, w ten sposób, że powód będzie miał nieograniczoną możliwość kontaktowania się z dzieckiem za pomocą telefonu, jak również za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej, oraz będzie miał prawo widywać się z dzieckiem, bez obecności pozwanej:
– w poniedziałek, środę i piątek, każdego tygodnia (określając przy tym konkretne godziny, kiedy dziecko zostanie odebrane od drugiego rodzica, a następnie odwiezione do niego),
– w II i IV weekend każdego miesiąca (określając przy tym konkretne godziny, kiedy dziecko zostanie odebrane od drugiego rodzica, a następnie odwiezione do niego),
– w okresie Świąt Bożego Narodzenia, w Wigilię i pierwszy dzień świąt (określając przy tym konkretne godziny, kiedy dziecko zostanie odebrane od drugiego rodzica, a następnie odwiezione do niego),
– w okresie Świąt Wielkanocnych, w Wielką Sobotę oraz w pierwszy dzień świąt (określając przy tym konkretne godziny, kiedy dziecko zostanie odebrane od drugiego rodzica, a następnie odwiezione do niego),
– w pierwszy tydzień każdych ferii zimowych oraz w wakacje letnie w miesiącu sierpniu. (określając przy tym konkretne godziny, kiedy dziecko zostanie odebrane od drugiego rodzica, a następnie odwiezione do niego),
12) Wniosek o zasądzenie alimentów na rzecz małoletniego dziecka stron – jeżeli dziecko mieszka z powodem, albo powód chce aby z nim mieszkało, przebywało i o to wnioskuje w pozwie rozwodowym, to może on również domagać się, aby strona pozwana, drugi rodzic dokładał się do ponoszonych kosztów związanych z utrzymaniem i wychowaniem ich małoletniego dziecka. Wniosek o alimenty może przybrać następujące brzmienie: Wnoszę o zobowiązanie stron do ponoszenia kosztów związanych z utrzymaniem i wychowaniem ich małoletniego dziecka Z urodzonego w dniu … w … i w ramach udziału pozwanej w tych kosztach zasądzenie od niej na rzecz małoletniego alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie, płatnych do rąk powoda do 10 dnia każdego miesiąca z góry, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności każdej z rat, począwszy od miesiąca, w którym został złożony pozew;
13) Wniosek o ustalenie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania stron – jeżeli małżonkowie nadal ze sobą zamieszkują, to sąd ma obowiązek orzec także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków. Istnieje też opcja eksmisji z mieszkania tego z małżonków, który swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie. Wnioski te mogą mieć następujące brzmienie:
a) Wnoszę o nakazanie eksmisji pozwanej z mieszkania stron położonego przy ul… w ….; powód może złożyć taki wniosek wówczas, gdy rażąco naganne postępowanie drugiego małżonka uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie.
b) Wnoszę o uregulowanie sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania stron położonego przy ul… w …. w ten sposób, że Sąd:
– przyzna powodowi X do wyłącznego użytkowania pokój przylegający bezpośrednio do kuchni oraz sąsiadujący z nim pokój przechodni,
– przyzna pozwanej Y do wyłącznego użytkowania pokój przylegający bezpośrednio do łazienki oraz sąsiadujący z nim pokój przechodni,
– pozostałe pomieszczenia użytkowe takie jak łazienka, kuchnia, przedpokój, pozostawi stronom do wspólnego użytkowania; powód jednoznacznie określa sposób korzystania ze wspólnego mieszkania stron.
14) Wniosek o zasądzenie alimentów na rzecz powoda – w określonych sytuacja uregulowanych w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym małżonek może domagać się od drugiego małżonka świadczeń alimentacyjnych. W tego typu sytuacjach wniosek o zasądzenie alimentów może mieć następujące brzmienie: Wnoszę o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda alimentów w kwocie 600 zł miesięcznie, płatnych do dnia 10 każdego miesiąca wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat.
Bardzo ważnym elementem pozwu jest jego uzasadnienie, oraz określenie i wskazanie dowodów na poparcie twierdzeń przedstawianych w pozwie rozwodowy. Należy uzasadnić poszczególne wnioski pozwu, wskazać okoliczności, które przemawiają za wnioskowanym w pozwie rozwiązaniem i przedstawić sądowi na to dowody. Takimi dowodami mogą być między innymi dokumenty urzędowe (obligatoryjnie odpis aktu małżeństwa, odpis aktu urodzenia dziecka), dokumenty prywatne, maile, czy zeznania świadków. W sprawie rozwodowej sąd obligatoryjnie przeprowadza dowód z przesłuchania stron.
Na koniec, nie ma co ukrywać mojego dość obszernego wpisu, chciałbym zaznaczyć, że osoba wnosząca pozew rozwodowy może domagać się zabezpieczenia na czas trwania postępowania takich kwestii jak miejsce pobytu małoletniego dziecka, kontaktów z tym dzieckiem, alimentów dla małoletniego dziecka, czy alimentów dla siebie. Warto korzystać z tej możliwości albowiem sąd w pierwszej kolejności rozstrzyga tego typu wnioski, co stabilizuje sytuację stron w procesie rozwodowym ale również sytuację ich dzieci.