Duże zmiany w dostępie do dokumentacji medycznej przez pacjenta i jego bliskich

Z dniem 9 lutego 2019 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Wprowadzone zmiany są istotne zwłaszcza dla rodzin pacjentów, których zgon nastąpił na skutek wypadku czy też tzw. zdarzenia medycznego (błędu medycznego). Dotyczą one bowiem zasad udostępniania dokumentacji medycznej po śmierci pacjenta.

Zgodnie z poprzednio obowiązującymi przepisami, po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna mogła być udostępniana wyłącznie osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym. Obecnie natomiast, dostęp do dokumentacji medycznej będzie miała  również osoba bliska zmarłego pacjenta, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia. Za osobę bliską poczytuje się, zgodnie z nowymi przepisami: małżonka, krewnego do drugiego stopnia lub powinowatego do drugiego stopnia w linii prostej, przedstawiciela ustawowego, osobę pozostającą we wspólnym pożyciu lub osobę wskazaną przez samego pacjenta za życia.

Sam sprzeciw pacjenta, co do udostępniania dokumentacji medycznej po jego śmierci nie będzie miał charakteru bezwzględnego. Nie będzie on wiążący w dwóch sytuacjach. Po pierwsze, w przypadku dochodzenia odszkodowania lub zadośćuczynienia, z tytułu śmierci pacjenta przez bliską mu osobę. Po drugie, w przypadku ochrony życia lub zdrowia osoby bliskiej. Czy taka sytuacja zachodzi, będzie decydował sąd w postępowaniu nieprocesowym (na wniosek osoby bliskiej). Sąd może wyrazić zgodę na udostępnienie dokumentacji medycznej, a ponadto określić zakres jej udostępnienia.

Jak zostało to wspomniane powyżej, wprowadzona zmiana ma duże znaczenie dla bliskich osób, których zgon nastąpił np. wskutek zawinionego błędu lekarskiego. Dokumentacja medyczna zmarłego pacjenta stanowi bowiem ważny dowód w tego typu sprawach odszkodowawczych. W sytuacji, kiedy bliscy zmarłego mieli ograniczony dostęp do niej, trudniej im było skutecznie dochodzić swoich roszczeń związanych ze śmiercią najbliższego.

Radca Prawny Paweł Kasprzyk