Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych – kiedy następuje?

Zgodnie z ogólnie znaną zasadą, roszczenia o naprawienie szkody wyrządzonej w skutek czynu niedozwolonego ulegają przedawnieniu z upływem trzech lat, licząc od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Wspomniany termin nie może być jednak dłuższy niż dziesięć lat od daty, kiedy nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę. Upraszczając – najczęściej termin ten liczony jest od dnia wypadku, ponieważ wtedy poszkodowany uzyskuje wiedzę na temat szkody i osoby, która ją spowodowała.

A co jeśli szkoda jest skutkiem przestępstwa? Termin na dochodzenie roszczeń odszkodowawczych

W takich przypadkach termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych ulega znaczącemu wydłużeniu – do lat dwudziestu, a liczony jest od dokładnego dnia popełnienia przestępstwa, bez względu na to, w którym momencie poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jeżeli chodzi o szkody na osobie, to bieg przedawnienia nie może się skończyć przed upływem lat trzech od momentu, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Chciałbym jeszcze zwrócić uwagę na kwestię przedawnienia roszczeń odszkodowawczych osoby małoletniej. Przedawnienie roszczeń takiej osoby o naprawienie szkody na osobie nie może zostać ukończone wcześniej niż z upływem dwóch lat od momentu uzyskania przez nią pełnoletności. Bez znaczenia jest tu okoliczność czy szkoda jest wynikiem przestępstwa, czy też nie.
I jeszcze jedna bardzo ważna uwaga, do roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ma również zastosowanie znowelizowany z dniem 9 lipca 2018 r. przepis art. 118 Kodeksu cywilnego – koniec terminu przedawnienia w tego typu roszczeniach, również przypadać będzie na ostatni dzień roku kalendarzowego, w którym dochodzi do ich przedawnienia.

Jak przerwać bieg przedawnienia roszczeń odszkodowawczych?

Odpowiedź znajdziemy w art. 123 Kodeksu cywilnego, który stanowi:

Bieg przedawnienia przerywa się:
1)przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2)przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3)przez wszczęcie mediacji.

Zatem skuteczne skierowanie do sądu pozwu czy nawet wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, uznanie przez sprawcę szkody roszczenia, czy wszczęcie mediacji powoduje, że bieg terminu przedawnienia ulega przerwaniu.

Dla terminu przedawnienia roszczeń wobec zakładu ubezpieczeń, bardzo ważna jest regulacja zawarta w art. 819 § 4 Kodeksu cywilnego, o której też warto pamiętać. Zgodnie z nią, bieg przedawnienia roszczeń o świadczenie przerywa się także przez zgłoszenie zakładowi ubezpieczeń tego roszczenia lub przez zgłoszenie zdarzenia objętego ubezpieczeniem. W tego typu sprawach bieg przedawnienia rozpoczyna się na nowo od dnia, w którym roszczący otrzymał na piśmie oświadczenie ubezpieczyciela o przyznaniu lub odmowie świadczenia. Kolejne składane do ubezpieczyciela odwołania nie przerywają już jednak biegu terminu przedawnienia.